Cumhuriyetin 100 Yılı ve Kürtler
Kürt Çalışmaları Merkezi olarak başlattığımız Kürt Kanaat Barometresi projesinin ilk ürünü olan “Cumhuriyetin 100 Yılı ve Kürtler” raporunu kamuoyu ile paylaştık.
Kanaat Barometresi; Kürtlerin kanaat, beklenti, tutum ve taleplerini Kürt aktörlerin gözünden izlemeyi amaçlayan bir araştırma dizisidir.
Kürt Kanaat Barometresi’nin ilk araştırması kapsamında, Kasım-Aralık 2023 döneminde farklı şehirlerden, farklı dünya görüşlerine mensup sivil toplum, iş dünyası, medya, akademi gibi farklı alanlarda çalışan 40 Kürt aktörle yarı-yapılandırılmış derinlemesine görüşmeler yapıldı.
“Cumhuriyetin 100 Yılı ve Kürtler” başlıklı rapor, Türkiye Cumhuriyeti’nin geçmiş 100 yılına Kürt aktörlerin gözünden mercek tutuyor ve gelecek beklentilerini görme imkanı sağlıyor.
Rapor; Kürt meselesinin bugünü ve yakın gelecek öngörüleri, Cumhuriyetin 100 yılının değerlendirmeleri ve gelecek yüzyıldan beklentiler şeklinde üç bölümden oluşuyor.
Güncel Durum:
– Kürt sorunu açısından bir ilerleme görülmüyor, olumsuz bir tablo çiziliyor.
– İktidarın Kürt sorununa yaklaşımı eleştiriliyor.
– Kürt dili ve kültürüne yönelik kısıtlamalar önemli bir sorun olarak görülüyor.
– Ekonomik eşitsizlikler ve kalkınma sorunlarına dikkat çekiliyor.
Yakın gelecekte;
-Kürt Meselesine dair olumlu adımlar atılacağına dair umut düşük.
– Şiddet ve güvenlik odaklı politikaların terk edilmesi gerektiği ifade ediliyor.
– Kürt siyasetinin geleceği için diplomasi temelli bir yaklaşım öneriliyor.
Cumhuriyet Dönemi:
Kürtler açısından baskı, inkâr ve çatışma ile tarif ediliyor.
Aktörlerin gözünden geçmiş yüz yılı şöyle tasnif etmek mümkün;
1.İnkâr ve Asimilasyon: Geçmiş yüz yılda Kürtlerin, varlıklarının inkâr edilmesi ve asimilasyon politikaları ile mücadele ettiği belirtiliyor. Kürt kimliği, dil ve kültürüne yönelik baskılar en önemli sorunlar olarak tarif ediliyor.
2.İnsan hakları ihlalleri: Güvenlik politikaları nedeniyle büyük insan hakları ihlalleri ve zorluklar yaşandığı ifade ediliyor.
3.Kültürel ve Siyasi Mücadele: Kürtlerin baskılara rağmen kültürel ve siyasi mücadelelerini sürdürdüğü, Kürt dili, edebiyatı ve sanatının, bu direnişin önemli araçlarından biri olduğu ifade ediliyor.
4.Uluslararası Boyut ve Diplomatik Çabalar: Kürt sorununun, uluslararası alanda da dikkat çektiği ve zaman zaman uluslararası diplomasi gündeminde yer aldığı ifade ediliyor.
Kürtlerin Kazanımları
Aktörlere göre baskı altında geçen yüz yılda Kürtlerin kayda değer kazanımları oldu. Bunları şöyle listeleyebiliriz:
1.Kürt kimliğinin ve Kürtçenin bir realite olarak kabulü
2.Siyasi temsil ve Kürt partilerinin varlığı
3.Kültürel canlanma
4.Uluslararası alandaki tanınırlık
5.Sivil toplum ve insan hakları hareketleri
Gelecek yüzyıldan beklentiler
Geleceğe dair en sık tekrarlanan ifadeler “demokrasi”, “özgürlük” ve “adalet” olarak öne çıkıyor. Kimlik bilincinin yerleşmiş olması ikinci yüzyıl için bir umut olarak tarif ediliyor.
Kürtlerin ikinci yüzyıldan beklentilerini şöyle topalamak mümkün
-Daha özgür ve adil bir toplum,
-Kürt sorununun barışçıl ve demokratik çözümü,
-Kürtlere ve Kürtçeye statü
-Genç nesiller için daha iyi eğitim ve iş olanakları.
Kürt Kanaat Barometresi’nin ilk sayısı olan Cumhuriyetin 100 Yılı ve Kürtler başlıklı raporun tamamına aşağıdaki bağlantıdan ulaşabilirsiniz.